آتش نشانی: تنها ۲ شهربازی مشهد تأییدیه ایمنی دارند

سعید جلائیان | شهرآرانیوز؛ تا نیمه‌های شب، صدای جیغ و داد نوجوانان و جوانان تا صد‌ها متر دورتر از شهربازی‌ها هم به گوش می‌رسد. فریاد افرادی که در حال استفاده از وسایل مختلف شهربازی‌ها ناگهان ده‌ها متر بالا می‌روند و در یک لحظه پایین می‌آیند. تمامی این فریاد‌ها در شرایطی به گوش می‌رسد که افراد می‌دانند در جای ایمنی نشسته‌اند. هرچند سی نوجوان و جوانانی که در هفته‌های اخیر در دو شهربازی پارک چیتگر تهران و شهربازی قم ساعت‌ها روی هوا معلق مانده بودند و حتی کودکانی که در تربت‌حیدریه روی چرخ و فلک نشسته بودند تا پیش از سقوط مطمئن بودند که در جای ایمنی نشسته‌اند.

اما وقوع این حوادث یک‌بار دیگر سبب تشکیک در ایمنی شهربازی‌ها شد، به‌ویژه در مشهد که هفته گذشته یکی از مهم‌ترین شهربازی‌هایی که مدتی تعطیل بود دوباره به چرخه بازگشت و شهربازی‌های ریز و درشت زیادی در بازار‌های شهر ایجاد شده‌اند که وقوع حادثه می‌تواند خسارت‌های جبران‌ناپذیری ایجاد کند. حالا برای مشخص شدن وضعیت ایمنی شهربازی‌های مشهد، به‌سراغ مسئولان مربوط به این مجموعه‌ها رفته‌ایم و وضعیت این مجموعه‌ها را بررسی کرده‌ایم.

دیدن بیلبورد تبلیغاتی یکی از شهربازی‌های شهر با مضمون «تن‌ها شهربازی دارای نشان استاندارد» در سطح معابر مختلف شهر کمی عجیب است. حتی این سؤال را در ذهن بسیاری ایجاد می‌کند که یعنی هیچ‌کدام از شهربازی‌های مشهد استاندارد نیستند؟

 آن هم در شرایطی که بیست شهربازی بزرگ و کوچک در مشهد وجود دارد که البته یکی از معروف‌ترین آنها، یعنی کوهستان پارک بیش از یک دهه قبل تعطیل شده است. این تبلیغ می‌گوید که از نوزده شهربازی باقی‌مانده که بیشتر آنها در مراکز تجاری قرار دارند و بیشترشان با نصب چند وسیله ساده نام شهربازی را روی خود گذاشته‌اند، فقط یک مجموعه استاندارد است، به همین بهانه به سراغ اداره کل استاندارد خراسان رضوی می‌رویم.

صدور ۷ هزار مجوز

مدیرکل استاندارد خراسان‌رضوی درباره شهربازی‌ها و «تبلیغ تنها شهربازی دارای استاندارد» توضیح می‌دهد: برای اداره استاندارد، ملاک محیط شهربازی‌ها و اماکن تفریحی نیست. برای ما مهم تجهیزات تفریحی است که بهره‌برداران از این وسایل باید برای استفاده از آنها مجوز سالیانه دریافت کنند. یعنی حتی افرادی که می‌خواهند یک وسیله ساده در مقابل واحد تجاری خود قرار دهند و بهره‌برداران و مالکان وسایل و تجهیزات سنگین در شهربازی‌های بزرگ نیز برای تک‌تک تجهیزاتشان باید از اداره استاندارد مجوز بگیرند.

سیدمحمد سجادی عطار ادامه می‌دهد: به همین ترتیب ما هم‌اکنون در سطح استان برای وسایل و تجهیزات تفریحی حدود ۷ هزار مجوز بهره‌برداری صادر کرده‌ایم. تمامی این مجوز‌ها سالانه است و از بهره‌برداران تعهد گرفته شده و اطلاع‌رسانی کرده‌ایم که به محض اتمام این مهلت باید مجوز خود را تمدید کنند.

وی می‌گوید: درباره تبلیغات یکی از شهربازی‌های سطح شهر که روی بیلبورد‌های تبلیغاتی آورده است تنها شهربازی دارای استاندارد، باید بگویم که دریافت این استاندارد برای این مجموعه‌ها اجباری نیست و در واقع یک استاندارد تشویقی است. مالکان و بهره‌برداران شهربازی‌ها می‌توانند علاوه براینکه از ما برای تجهیزات خود مجوز دریافت می‌کنند برای فضای مجموعه نیز مجوز بگیرند و مانند این مجموعه در تبلیغات خود از آن بهره ببرند. البته داشتن مجوز برای محیط به هیچ عنوان الزامی نیست و به‌نوعی تشویقی است، اما همکاران من در بازدید‌های خود هر دستگاه بدون استانداردی را که مشاهده کنند، مانع از فعالیتش می‌شوند.

بازرسی هر ۳ ماه یک‌بار

سجادی عطار درباره بازدید‌های دوره‌ای از شهربازی‌ها بیان می‌کند: بازرسی‌های اولیه از شهربازی‌ها، به‌طور ثابت هر سه ماه یک‌بار توسط شرکت‌های زیرمجموعه سازمان استاندارد انجام می‌شود تا مبادا دستگاهی فرسوده و خطرساز باشد. هفت شرکت در این زمینه با ما همکاری می‌کنند. ما به‌طور تصادفی از این شرکت‌ها می‌خواهیم به یکی از مجموعه‌های تفریحی بروند و گزارش وضعیت تجهیزات را به ما ارائه کنند.

وی درباره چگونگی رسیدگی به تخلفات می‌گوید: ما به دو صورت با افراد متخلف برخورد می‌کنیم، اگر در روند بازرسی‌ها با تجهیزاتی روبه‌رو بشویم که بدون مجوز باشند، موضوع را به اطلاع مقام قضایی می‌رسانیم و با توجه به اینکه استفاده از تجهیزات غیراستاندارد طبق ماده ۴۰ قانون تقویت و توسعه نظام استاندارد جرم است، آن وسیله را پلمب و جلو فعالیتش را می‌گیریم.

مدیر کل استاندارد خراسان‌رضوی با بیان اینکه کار ما با تجهیزاتی که مجوز دریافت می‌کنند تمام نمی‌شود، تصریح می‌کند: اگر در جریان بازرسی مشخص شود که بهره‌بردار با وجود داشتن مجوز، اصول و شرایطی را که مشتریانش باید برای استفاده از تجهیزات داشته باشند همچون سن، قد و... را بررسی نکرده و استفاده‌کننده از دستگاه آسیب ببیند، در این موارد مجموعه دچار تخلف شده است.

وی درباره شکایت افراد از مجموعه‌ها می‌گوید: موضوع و شکایت‌های احتمالی را در کمیسیون ماده ۴۲ اداره کل استاندارد با حضور معاون دادستان که قاضی این کمیسیون است بررسی و درباره تخلفاتی که رخ داده تصمیم‌گیری می‌کنیم. حتی ممکن است طبق رأی صادره از این کمیسیون جلو کار تجهیز را بگیریم و مجوزش را باطل کنیم و بهره‌بردار ملزم به پرداخت خسارت به زیان‌دیدگان شود. در هر صورت ما طبق ماده ۴۰ قانون تقویت و توسعه نظام استاندارد و هم کمیسیون ماده ۴۲ به این موارد رسیدگی می‌کنیم.

جزئیاتی از حادثه تربت‌حیدریه

پنجشنبه هفته گذشته بود که چرخ و فلک در شهربازی تربت‌حیدریه سقوط کرد که مدیرکل استاندارد استان درباره استانداردبودن این مجموعه می‌گوید: درباره سقوط چرخ و فلک در شهرستان تربت‌حیدریه نیز باید بگویم که بازرسی از این مجموعه انجام شده بود، این وسیله در خردادماه مراحل صدور مجوز برای چرخ و فلک را طی نکرده بود که این وسیله پلمب شد.

بهره‌بردار بعد از آن، کار‌های اداری لازم را انجام داده و با طی مراحل اداری از ۲۷ خرداد مجوز دریافت کرده و فعالیتش را از سرگرفته بود. باوجوداین متأسفانه این حادثه رخ داد و به هیچ عنوان برای ما پذیرفتنی نیست. ما از شرکت بازرسی خواستیم هرچه زودتر توضیحات فنی خود را به ما ارائه کند تا از علت بروز حادثه مطلع شویم. متأسفانه بروز این حوادث به ما نشان می‌دهد که جزئی‌ترین تجهیزات و عمر مفید آنها را رصد کنیم.

تأییدیه ایمنی، الزامی نیست

هرچند واگذاری مجوز و نظارت بر عملکرد وسایل و تجهیزات شهربازی‌ها با اداره‌کل استاندارد است، اما هر وقت حادثه‌ای در شهربازی‌ها رخ می‌دهد این آتش‌نشانان هستند که برای امدادرسانی به محل اعزام می‌شوند. معاون آموزش و پیشگیری سازمان آتش‌نشانی مشهد درباره وضعیت ایمنی شهربازی‌های سطح شهر می‌گوید: سازمان آتش‌نشانی به حوزه ایمنی تجهیزات شهربازی‌ها ورود نمی‌کند، اما خود مجموعه و فضای شهربازی این‌گونه نیست. باید به لحاظ سامانه اعلام حریق، داشتن تجهیزات اطفای حریق مانند کپسول اطفا، سامانه اطفای حریق (ویژه سرپوشیده‌ها)، در‌های خروج اضطراری، سامانه روشنایی و برق اضطراری این مجموعه‌ها ایمن شوند.

مرتضی جاوید ادامه می‌دهد: شهربازی‌ها معمولا استعلامی از ما نمی‌گیرند و همکاران ما در ایستگاه‌های آتش‌نشانی، بازدید‌های دوره‌ای از اماکن مجاور خود را دارند که از این مجموعه‌ها نیز بازدید می‌کنند. در این بازدید‌ها بررسی‌های خاصی انجام می‌شود. در جریان این بازدید‌ها در صورت مشاهده موارد ناایمنی، اخطاریه صادر می‌شود، اما بهره‌برداران تا از لحاظ قانونی ملزم به رفع نواقص نباشند، اقدامی انجام نمی‌دهند.

در بازدید‌های دوره‌ای حتی ممکن است اجازه بازدید ندهند و همکاران ما با مشکل روبه‌رو شوند به همین خاطر ضروری است که دریافت تأییدیه از آتش‌نشانی در بازه‌های زمانی یک یا دو ساله برای این مجموعه‌ها الزامی شود.

تنها ۲ شهربازی تأییدیه ایمنی دارند

جاوید درباره ایمن‌بودن شهربازی‌های مشهد می‌گوید: در طول ماه‌های قبل تنها دو شهربازی از آتش‌نشانی مشهد تأییدیه دریافت کرده‌اند و سایر مجموعه‌ها مراجعه نکرده‌اند. نگرانی ما بیشتر درباره شهربازی مجتمع‌های تجاری است. مادامی که کل یک مجتمع تجاری تأییدیه ما را نگیرد، ما به شهربازی این مجتمع نیز تأییدیه نمی‌دهیم. به این دلیل که نمی‌توان به یک قسمت مجوز داد و به بخش دیگر مجوز نداد.